Specifiek Spijkenisse — 2009

De Lingoflat
In Spijkenisse staat aan de Hongerlandsedijk het flatgebouw De Vier Werelden van Mei architects and planners. Het gebouw wordt sinds de oplevering in de volksmond ook wel De Lingoflat genoemd, in navolging van het gelijknamige taalspelprogramma op televisie, Lingo. Het is een langgerekt lichtgrijs appartementencomplex met daarop aan op de uiteinden twee donkergrijze hogere blokken.

Buurten
Voor de uitvoering van de gevels en balkons werd Milou van Ham in een vroeg stadium betrokken. Dit werd gaandeweg het ontwerpproces een bouwkundige puzzel en is gerealiseerd in nauwe samenwerking met de betonfabrikant.

Centraal in zowel het ontwerp van het gebouw als in het kunstwerk staat ‘buurten’, als zelfstandig naamwoord en als werkwoord. Tevens komen verschillende aspecten van de omgeving van Spijkenisse in het kunstwerk naar voren.

Drie tekstgroepen
Als font gebruikte van Ham het lettertype Andale Mono. Er zijn drie tekstgroepen.

De eerste woordlaag bestaat uit grote, verticaal leesbare woorden op de wand van het licht- en donkergrijze blok. Deze zijn samengesteld uit de letters die je kunt maken van de zeven letters en een spatie van het woord Spijkenisse (E, I, K, N, S, P, IJ) voor het lage lichtgrijze blok zoals KNIJPEN / KNIE / PI / SKI / NESSE / IJKEN / INKEEP / EN / PEIS / IS / SNEEP / PEKIN / SNIJS / KNIP /SNEE. Daarnaast zijn er op het donkergrijze blok woorden aangebracht die betrekking hebben op het begrip Oude Maas (A, D, E, M, O, S, U) zoals: SOU / ADEM / ES / ME / DAM / SOMA / OASE / AS / DUO / DAMES / MUS / O.

De tweede woordlaag is in kleinere letters uitgevoerd op de gevel en is van dichtbij leesbaar. In deze woordverzameling komt de identiteit van Spijkenisse tot haar recht: zoals het uitzicht vanuit de appartementen, werkwoorden omtrent communicatie, weertypen, in de Oude Maas voorkomende vissoorten en namen van omliggende polders.

Voor de derde woordlaag is uitgegaan van de vrij algemene vraag “Waar praat je over met je buren?” Dit vroeg Van Ham aan bekenden van haar en aan Spijkenissers. De grote hoeveelheid antwoorden op deze vraag zijn aan de onderzijden van de balkonplaten aangebracht. Per blok selecteerde Van Ham andere antwoorden.

Gebeiteld
Alle letters en woorden zijn met mallen in reliëf aangebracht, als waren zij gebeiteld, in de buitengevels en aan de onderzijde van alle balkons. Hierdoor zijn deze zichtbaar voor passanten en de bewoners die uit het raam kijken of op het balkon staan.

Schaduw en licht
“Bij de 4 Werelden dacht ik lang in het proces mee. Dat gebeurt niet altijd en was voor mij een bijzondere en waardevolle ervaring. Mijn werk is opgenomen in de huid van het gebouw. Het heeft op een subtiele manier een enorme exposure. Het is eigenlijk alleen te zien door de werking van schaduw en licht. Daardoor is het terughoudend. Ik vind het goed als mijn werk zich niet meteen openbaart.”
mei-arch.eu/projecten-archief/de-4-werelden-spijkenisse/