Scheldwoorden en koosnamen — 1998

Tijdens de eerste editie van Manifesta 1 (1996) was een van de onderdelen: het etalageproject in De Bijenkorf aan de Rotterdamse Van Oldebarneveldtplaats. Daaraan deden mee: Allard Budding, Ben Zegers, Khaled Farouk, Lidwien van de Ven, Marieke van der Lippe, Ronald Cornelissen. Van Ham ontwikkelde voor dit project de eerste versie van dit werk. Op basis van de gevoelige, beledigende inhoud werd dit voorstel door de Bijenkorf afgekeurd. In plaats daarvan ontwikkelde zij in samenwerking met Ben Zegers een installatie waarin hij de etalageruimte vulde met stapelingen en Van Ham een grote verzameling bijvoeglijke naamwoorden op de ramen aanbracht. Deze betroffen het (be)oordelen van en door mensen. In vervolg op het Bijenkorftraject nodigde de RKS haar uit en realiseerde zij in 1998 op de ramen van café De Unie alsnog Scheldwoorden en koosnamen.

HET WERK
Op de ramen van Café De Unie zijn 125 scheldwoorden (blauw) en 125 koosnamen (wit) te lezen. Elke verzameling heeft 125 elementen, die wisselend van binnen en van buitenaf leesbaar zijn (de helft is gewoon, de andere helft is gespiegeld op het glas geplakt). Deze twee categorieën zijn gezamenlijk onderverdeeld in subcategorieën: tastbare voorwerpen; food; figuren zoals mensen, poppen, fantasiefiguren; dieren; beroepen; lichaamsdelen; ziektes; excreties. Elke subcategorie is vormgegeven als een amorfe wolk. Daar waar het aan de orde is zijn overlopen, deelverzamelingen te zien tussen subcategorieën.

BRONNENONDERZOEK
In die internetloze tijd was Van Ham frequent bezoeker van de bibliotheek. Daar stonden verschillende scheldwoordenboeken op de plank, maar voor de koosnamen niet. De geselecteerde koosnamen vond zij zelf, onder andere door veldonderzoek.

GEDOE
Iemand deed aangifte van belediging en discriminatie. Omdat het scheldwoord ‘teringjood’ in de wolk van het werk voorkwam. De technische recherche van de politie trof nog twee beledigende woorden aan: ‘bijbelneuker’ en ‘aidslijer’. Van Hams voorstel om de aanstootgevende drie woorden zichtbaar af te plakken met zwarte tape werd niet geaccepteerd door Robert R. de Haas, de toenmalige directeur van de RKS. De zaak is geseponeerd wegens onvoldoende bewijs.

LATERE VERSIES
Voor Mr Motley maakte Van Ham nieuwe versies van dit werk als kunstenaarspagina.